In dit onderdeel beschrijven we de beschikbare bestedingsruimte voor het begrotingsjaar 2025 en de meerjarenbegroting 2026-2029. We beschrijven hoe de bestedingsruimte zich heeft ontwikkeld ten opzichte van de Kadernota 2025. Met deze bestedingsruimte kunnen we onze nieuwe of gewijzigde ambities realiseren. De bestedingsruimte bestaat uit 5 knoppen:
| Knop saldo begroting: de structureel beschikbare middelen die we kunnen inzetten voor meerjarige uitgaven. |
|---|
| Knop beleidsintensivering: de incidenteel beschikbare middelen die we kunnen inzetten voor eenmalige uitgaven. |
|---|
| Knop belastingen: de mogelijkheid om financiële ruimte te creëren door de belastingen extra te verhogen. |
|---|
| Knop bezuinigingen: de middelen die we kunnen vrijspelen door oud beleid te schrappen om ambities en dus nieuw beleid te realiseren. |
|---|
| Knop vrije algemene reserve (VAR): de middelen die we eventueel aanvullend beschikbaar hebben om onze ambities te realiseren. |
|---|
2.1 Knop 1: Saldo begroting
In onderstaand overzicht is het verloop van knop 1 saldo begroting zichtbaar.
Knop 1 | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
Saldo begroting (x € 1.000) | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 | 2029 | ||||
Stand Kadernota 2025 | 146.731 | 588.897 | 113.886 | 49.701 | 49.701 | ||||
Ontwikkelingen | |||||||||
1. Indexaties 2029 | -29.439 | ||||||||
2. Financiering | 3.216 | -5.240 | 21.840 | -1.563 | -46.645 | ||||
3. Actualisatie kleinere budgetten | 119.681 | 138.041 | 97.218 | 88.649 | 70.353 | ||||
4. Autonome bestedingsvoorstellen | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | ||||
5. Bestuurlijke bestedingsvoorstellen | -43.000 | -43.000 | -43000 | -43.000 | -43.000 | ||||
6. Overheveling naar knop 2 | -200.000 | 0 | 0 | 0 | 0 | ||||
|
|
|
|
| |||||
Stand begroting 2025 | 26.628 | 678.698 | 189.944 | 93.787 | 970 |
Toelichting
De in de Kadernota 2025 vermelde mutaties zijn verwerkt in het saldo van de "Stand Kadernota 2025". Ten opzichte van de Kadernota 2025 is jaarschijf 2029 toegevoegd. Het netto effect voor jaarschijf 2029 wordt hier gepresenteerd. De onderstaande zaken zijn toegevoegd sinds de Kadernota 2025:
- Indexatie 2029: ten opzichte van de Kadernota 2025 is jaarschijf 2029 toegevoegd. Conform financieel kaders zijn diverse lasten en baten geïndexeerd, zoals bedrijfsvoering, algemene uitkering, OZB, gemeenschappelijke regelingen etc. Het netto effect voor jaarschijf 2029 wordt hier gepresenteerd.
- Financiering: dit betreft aanpassingen als gevolg van renteaanpassingen, toevoegingen en onttrekking reserves en de winstneming bij de bouwgrondexploitatie.
- Actualisatie kleinere budgetten: dit betreft de aanpassing van onder meer het budget voor personele voorzieningen, kapitaallasten, plantsoenonderhoud en stelposten.
- Autonome bestedingsvoorstellen: er zijn geen aanvullende autonome bestedingsvoorstellen.
- Bestuurlijke bestedingsvoorstellen: dit betreft de verduurzaming brandstof voertuigen.
- Overheveling naar knop 2; we hevelen € 200.000 over naar het budget voor beleidsintensivering. Hiermee beperken we de onttrekking uit de VAR.
2.2 Knop 2: Budget beleidsintensivering
In onderstaand overzicht is het verloop van knop 2 budget beleidsintensivering zichtbaar.
Knop 2 | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
Beleidsintensivering (x € 1.000) | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 | 2029 | ||||
Stand Kadernota 2025 | 1.153.272 | ||||||||
Ontwikkelingen | |||||||||
1. Wijkrenovatie | -250.000 | ||||||||
2. Kansencoach | -210.000 | ||||||||
3. Nedersaksenlijn | -100.000 | ||||||||
4. Hunzehuys | -900.000 | ||||||||
5. Bestuurlijke bestedingsvoorstellen | -1.276.500 | ||||||||
totaal mutaties | |||||||||
6. Overheveling van knop 1 | 200.000 | ||||||||
7. Onttrekking uit de VAR | 1.650.000 | ||||||||
|
|
|
|
| |||||
Stand begroting 2025 | 266.772 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Toelichting
De onderstaande zaken zijn toegevoegd sinds de Kadernota 2025:
- Wijkrenovatie: bij besluitvorming over de Kadernota 2025 is een motie een over Wijkrenovatie aangenomen. In deze begroting wordt op basis daarvan voorgesteld een bestemmingsreserve Wijkrenovatie in te stellen en hiervoor incidenteel voor 2025 € 250.000 te doteren. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de bijlage Dynamische prioriteitenlijst.
- Kansencoach: In de Kadernota 2025 is het voorstel Kansencoach PM geraamd, namelijk de verwachting was dat de kosten uit de Regiodeal of uit een andere subsidie, kon worden gefinancierd. Dit is helaas niet mogelijk en daarom komen we in deze begroting met het voorstel om voor 2025 € 210.000 uit de algemene middelen voor de kansencoach te financieren. Inmiddels hebben alle basisscholen en het voortgezet onderwijs een Kansencoach. De Kansencoach biedt laagdrempelig, dichtbij advies en ondersteuning aan kinderen, hun ouders en de leerkrachten. Voor 2026 gaan we dit verwerken in de Kadernota 2026.
- Nedersaksenlijn. In de Kadernota 2025 is voorgesteld een bedrag van € 50.000 beschikbaar te stellen. In deze begroting 2025 stellen we voor om aanvullend nog een bedrag van € 100.000 te reserveren voor de Nedersaksenlijn, zodat in totaal € 150.000 hiervoor beschikbaar is. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de bijlage Dynamische prioriteitenlijst.
- Hunzehuys ; in de Kadernota 2025 is PM geraamd voor het Hunzehuys. Op dat moment was niet bekend hoeveel de kosten van de verbouwing gaan kosten. Inmiddels is daar wel meer zicht op en we stellen voor om € 900.000 hiervoor beschikbaar te stellen.
- Bestuurlijke bestedingsvoorstellen Kadernota 2025: dit betreffen de incidentele bestedingsvoorstellen uit de Kadernota 2025. Voor verdere informatie wordt verwezen naar de DPL.
- Overheveling van knop 1: dit betreft de overheveling van € 200.000 om de onttrekking uit de VAR te beperken.
- Onttrekking uit de VAR: we halen € 1.650.000 uit de VAR zodat er weer € 250.000 beschikbaar is voor BERAP 2025 - I.
2.3 Knop 3: Belastingen
Hieronder het verloop van knop 3 belastingen.
Knop 3 | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
Belastingen (x € 1.000) | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 | 2029 | ||||
Stand Kadernota 2025 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | ||||
Ontwikkelingen | |||||||||
|
|
|
|
| |||||
Stand begroting 2025 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Toelichting
We verhogen in deze begroting de OZB op basis van het coalitieakkoord met 2,75%. Dit leidt niet tot extra verhoging van de gemeentelijke belastingen. Over het tarief toeristenbelasting is in de Kadernota 2025 al een besluit genomen.
2.4 Knop 4: Bezuinigingen
Hieronder de opgenomen bezuinigingen.
Knop 4 | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
Bezuinigingen (x € 1.000) | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 | 2029 | ||||
Stand Kadernota 2025 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | ||||
Ontwikkelingen | |||||||||
|
|
|
|
| |||||
Stand begroting 2025 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Toelichting
Deze begroting bevat geen bezuinigingen.
2.5 Knop 5: Vrije Algemene Reserve (VAR)
Uit onderstaand overzicht blijkt het verloop van de VAR. In de paragraaf Weerstandsvermogen is een toelichting gegeven.
Het verloop van de VAR is als volgt: | Bedrag |
|---|---|
Stand per 1 januari 2024 | € 7.404.807 |
Af: bestuurlijke voorstellen Berap 2024-I | - € 750.000 |
Af: MJIP Begroting 2024 | -1.622.000 |
Af: Aanvulling knop 2 Begroting 2024 | -€ 800.000 |
Af: Nieuw clubgebouw S.V. Borger BOSA subsidie | -€ 525.000 |
Bij: uit bufferreserve gronden | € 300.000 |
Bij: rekeningresultaat 2023 | € 1.383.332 |
Bij: opheffen reserve Covid | € 416.676 |
Stand per 1 januari 2025 | € 5.807.815 |
Af: Vervroegde afschrijving Kadernota 2025 | -2.000.000 |
Stand voor Begroting 2025 | € 3.807.815 |
AF: bestuurlijke voorstellen Begroting 2025 | -€1.650.000 |
Stand na vaststelling Begroting 2025 | € 2.157.815 |
Knop 5 | |
|---|---|
| |
Vrije reserve (x € 1.000) | 2025 |
Stand Kadernota 2025 | 5.807.815 |
Ontwikkelingen | |
-3.650.000 | |
| |
Stand begroting 2025 | 2.157.815 |
Toelichting
De stand per 1 januari 2024 is € 7.405.000. In deze begroting worden er voorstellen gedaan om in totaal € 1.650.000 (aanvullend) aan de VAR te onttrekken. De stand na vaststelling van de begroting 2025 bedraagt € 2.157.815.