Algemeen

Inleiding
In dit hoofdstuk leest u over de voorstellen en besluiten uit de Kadernota 2025. Zoals bekend, sorteert de Kadernota voor op de begroting. Deze besluiten zijn dan ook van groot belang voor de Begroting 2025.

Voorstellen en besluiten Kadernota 2025
In de Kadernota 2025 staan de kaders voor deze Begroting 2025.

Uw raad heeft ingestemd met de volgende beslispunten:

1. Ambities en speerpunten
Uw raad heeft ingestemd met de ambities en speerpunten voor het jaar 2025. Die zijn in de begroting van 2025 verder uitgewerkt. De vijf UMO's (en eveneens participatie) zijn in 2025 en verder in deze bestuursperiode prioriteit voor de ambities.

2 Financiële kaders
Uw raad heeft ingestemd met de financiële kaders. Dit zijn kaders voor het omgaan met de baten en lasten van onze Portemonnee. Deze financiële kaders zijn leidend voor de gehele budgetcyclus. Deze kaders zijn de basis voor het opstellen van de Begroting 2025 en de Meerjarenraming 2026-2029. Als voorgesteld wordt om van een kader af te wijken, dan wordt dit een expliciet beslispunt in het raadsvoorstel van de Begroting, Kadernota of Bestuursrapportage.

Lijkbezorgingsrechten

In de kadernota 2025 is voorgesteld en ook besloten om van één kader af te wijken. Het gaat dan om het kader waarbij een verhoging van de leges wordt gekoppeld aan de verhoging van de OZB ten behoeve van het dekken van kapitaallasten voor een aantal investeringen die voortvloeien uit het door de raad vastgestelde begraafplaatsenbeleid. In deze begroting 2025 is dit besluit voor zowel de lasten als de baten verwerkt. In de legesverordening 2025 wordt de verhoging van de leges meegenomen en deze verordening komt in de raadsvergadering van november 2024 aan de orde.

Prijsstijgingen
In de kadernota 2024 en ook 2025 hebben we geconstateerd dat het huidig kader waarin we geen prijsstijgingen toepassen voor veel onderdelen van de begroting, op grond van de huidige inflatiepercentages, niet toekomstbestendig is. Een oplossing hiervoor is de stelpost Indexatie. De stelpost is bedoeld om extreme prijsstijgingen op te vangen. De stelpost is een incidentele oplossing voor de gestegen prijzen en geen structurele oplossing. De komende periode blijven we de inflatiecijfers nauwlettend volgen. We zien dat de extreme prijsstijgingen tot het verleden behoren, maar ook dat de prijsstijgingen nog wel relatief hoog zijn (CBS augustus.2024 3,6%) Indien de inflatiecijfers stabiliseren op ongeveer 2% (doelstelling Europese Centrale Bank) dan is een toekomstige aanpassing van dit kader niet nodig. In de kadernota is niet voorgesteld en ook niet besloten om het kader van prijsstijging aan te passen, maar wel om de verwachte voordelen als gevolg van prijscompensatie opgenomen in de mei circulaire 2024 en septembercirculaire 2024 te reserveren voor de stelpost indexatie.

3. Autonome bestedingsvoorstellen
Uw raad heeft ingestemd met de autonome bestedingsvoorstellen 2025. Autonome bestedingsvoorstellen zijn niet bestuurlijk. Het zijn feitelijk bijstellingen van budgetten.

4. Toeristenbelasting 2025
Uw raad heeft besloten om het tarief toeristenbelasting 2025 ten opzichte van 2024 niet te wijzigen.

De tarieven per overnachting voor 2025 zijn:

5. Vervroegde afschrijvingen
Voorgesteld is en besloten om een vervroegde afschrijving van € 2 miljoen van kleine activa met een waarde van minder dan € 25.000 en deze afwaardering ten laste van de VAR te brengen. De vrijvallende kapitaallasten (€ 180.000) zijn toegevoegd aan de post Meerjarig Investeringsplan (MJIP).

5. Bestuurlijke bestedingsvoorstellen
In de Kadernota 2025 hebben wij een voorzet over de bestuurlijke bestedingsvoorstellen en de voorstellen in het Meerjarig investeringsplan gegeven.

De reactie van uw raad over de bestuurlijke bestedingsvoorstellen (exclusief voorstellen MJIP) was primair positief. Wij hebben dan ook besloten om deze voorzet volledig in het voorstel over de bestuurlijke bestedingsvoorstellen op te nemen.

Meerjarig investeringsplan
De reactie van uw raad over de voorstellen met betrekking tot het Meerjarig investeringsplan was over een tweetal voorstellen (MFA 2e Exloërmond en revitalisering en verduurzaming gemeentehuis) genuanceerd. In de besluitvorming van de kadernota was dit ook zichtbaar. Wij willen graag met uw raad van gedachten wisselen over onze voorstellen.

Er zijn twee toezeggingen gedaan en vijf moties aanvaard.

Toezegging Kadernota 2024
Op 20 juni 2024 zijn de volgende drie toezeggingen gedaan:
1. Overzicht wat we doen om de veenkoloniën te verbeteren.
2. Aandachtspunten en eigen ervaringen van het college met betrekking tot 'gebiedswethouder'.
3. Verduurzaming gemeentehuis (een optie toevoegen).

De toezeggingen hebben geen (financiële) gevolgen voor de Begroting 2025. Toezegging 3 is meegenomen in het raadsvoorstel Revitalisatie gemeentehuis Exloo. In de commissievergadering van 12 september 2024 is dit voorstel behandeld en integrale afweging zal plaatsvinden in de begrotingsvergadering.  

Moties Kadernota 2025
Bij de behandeling van de Kadernota 2025 zijn vijf moties aanvaard:
1. Generatiewoning - pre mantelwoning;
2. Ruimte voor verantwoord ondernemen;
3. Uitdagingen hulpdiensten;
4. Wijkrenovatie 2.0;
5. Uitwerking omgevingsvisie.

Met uitzondering van motie 4. Wijkrenovatie, hebben de andere moties geen (financiële) gevolgen voor de Begroting 2025.

Wijkrenovatie  
De Raad heeft het college verzocht om de motie Wijkrenovatie uit te gaan voeren. Als eerste stap werken we daartoe een procesaanpak uit waaruit helder wordt wat we verstaan onder wijkrenovatie, om welke wijken het in onze gemeente gaat, welke scenario's we zien en via welke systematiek we de wijkrenovatie willen vormgeven. Op basis hiervan zullen we een voorstel doen voor een prioritering en de wijze waarop de participatie zal worden vormgegeven. We verwachten nu in de eerste helft van 2025 hiertoe een raadsvoorstel te kunnen aanbieden.