Algemeen

Regeerprogramma

Vrijdag 13 september 2024 is het regeerprogramma van het nieuwe kabinet gepresenteerd. De VNG heeft met belangstelling kennisgenomen van het programma en constateert dat de inhoud van het programma nog veel ruimte laat in de uitwerking en bij gemeente veel vragen oproept. De VNG maakt zich ernstige zorgen over de gevolgen van de ontwikkeling van de gemeentefinanciën voor de balans tussen taken en middelen. Die balans is nodig zodat gemeenten taken in het belang van hun inwoners goed uit kunnen voeren. VNG deelt de ambities van het kabinet, maar merken op dat bezuiniging op het Gemeentefonds vanaf 2026 contrair is aan deze ambitie.    

De VNG hebben met het kabinet afspraken gemaakt over gezamenlijk onderzoek op 4 thema's:
- bestaanszekerheid:
- versterking van het voorzieningenniveau:
- aandacht voor de relatie tussen het zorgdomein en het sociale domein:
- het versnellen van de woningbouwopgave.

Prijsstijgingen

We leven in een periode van hoge inflatie. In onze begroting zien we dit terug in de indexatie van verschillende uitgaven. Denk aan loonkosten van de gemeente zelf en van organisaties waar we mee samenwerken.

Vooralsnog zien we dat de inflatie nog niet eindig is. De inflatie volgens CBS was voor de maand augustus 2024 nog 3,6% In verschillende CAO's gaan de lonen nog fors omhoog en dit heeft tot gevolg dat de prijzen van goederen en diensten stijgen. In deze begroting hebben we hierop geanticipeerd door de stelpost indexatie te verhogen met de voordelen uit de mei- en septembercirculaire. Hierdoor is er budgettaire ruimte om de hogere prijzen te kunnen opvangen.

Vergrijzing

We verwachten dat het gebruik van Wmo- voorzieningen de komende jaren zal stijgen als gevolg van vergrijzing. De dubbele vergrijzing is datgene wat er gebeurt wanneer niet alleen de groep ouderen in ons land steeds groter wordt, maar daarnaast de gemiddelde leeftijd ook steeds hoger wordt. Hierdoor neemt de vergrijzing op twee verschillende manieren toe: een dubbele vergrijzing. In Borger-Odoorn is hier nog meer sprake van dan landelijk gemiddeld.
Het blijft daarnaast een uitdaging om jongeren te behouden voor onze gemeente om te wonen en te werken. Studie en werk elders zijn oorzaken voor het wegtrekken van jongeren uit de gemeente. En wie eenmaal weg is, komt niet zomaar terug.

Migratie

Het huidig tijdsgewricht vraagt om een heldere visie op migratie. Het nieuwe kabinet gaat aan de slag met zowel de instroom van asielzoekers als van arbeidsmigranten. Het kabinet wil daartoe onder meer de uitzonderingsbepaling van de Vreemdelingenwet 2000 activeren. Per algemene maatregel van bestuur kan dan bijvoorbeeld de asielvergunning voor onbepaalde tijd worden afgeschaft en de nareis van meerderjarige kinderen stopgezet. De Spreidingswet wordt ingetrokken en in plaats daarvan zet het kabinet in op een aantal grotere sobere opvanglocaties. De opvangcrisis is waarschijnlijk niet op korte termijn opgelost. Hetgeen de druk op onze regio – vanwege de nabijheid bij Ter Apel – kan vergroten.

Klimaatverandering

Klimaatverandering raakt onze inwoners steeds meer. Ook dit jaar hebben we weer te maken gehad met extreem weer. Door hevige regenval en/of langere periodes van warm weer, zal er naar verwachting vaker wateroverlast of juist droogte zijn. Dit soort fenomenen kan vervolgens leiden tot meer kans op bijvoorbeeld bosbranden, mislukte oogsten en risico voor onze inwoners op persoonlijke schade (hittestress). Het opwarmen van de aarde bestrijden overheden op meerdere manieren. Ook in Borger- Odoorn werken we aan klimaatadaptatie, warmte- en energietransitie en de opgaven op het platteland voor natuur, bodem en water. Hierbij signaleren wij verschillende knelpunten. Denk aan net congestie, een mismatch tussen aanbod van (hernieuwbare) energie en vraag van gebruikers, de betaalbaarheid en de begrijpelijkheid van de opgaven.

Ondermijning

De gezamenlijke Drentse overheden hebben een gezamenlijk aanpak tegen ondermijning ontwikkeld. In deze aanpak is een aantal concrete doelen benoemd. Voor het realiseren van deze doelen werken alle gemeenten, provincie en waterschappen samen.
Doelen zijn bijvoorbeeld het vergroten van bewustwording, het actualiseren van beleid, en weerbaarheid en integriteit van zowel bestuur als ambtelijke organisatie. Dit zijn noodzakelijke voorwaarden voor het effectief en efficiënt kunnen optreden tegen ondermijnende activiteiten.

Elke regio telt, en dus ook onze regio

In 2023 publiceerden enkele belangrijke adviesraden van het Rijk het rapport ‘Elke regio telt’. In dat rapport constateert men dan het landsbestuur in de afgelopen decennia te lang en bewust heeft geïnvesteerd in gebieden die al sterker zijn. Denk bijvoorbeeld aan de Randstad en Noord-Brabant.
Andere regio’s, waaronder de onze, zijn hierdoor achtergebleven. Het kabinet geeft in het Hoofdlijnenakkoord aan deze onwenselijke verschillen te willen aanpakken. Dat is een mooi streven. Het is een belangrijke opgave voor onze gemeente en de regio om ons geluid goed laten horen in Den Haag en daarbij aandacht te vragen voor zowel ruimtelijk economische als sociaal- culturele ontwikkelingen. Dit doen we in verschillende samenwerkingsverbanden als BOCE, de P10 en de Agenda voor de Veenkoloniën.